Woest water
Vee
Boeren maakten vaak het vee dat in de stallen stond los, in de hoop dat de dieren zichzelf konden redden. Maar het vee kon geen kant op. Ontzettend veel koeien, paarden, varkens, schapen en kippen verdronken tijdens de ramp.
Soms probeerden de boeren hun beesten te redden met gevaar voor eigen leven, zoals deze boer vertelt:
"De paarden maar losmaken, de koeien maar losmaken en dan zien we wel. Maar het water kwam toen al zo hard. Maar ik ben toch naar binnen gegaan, de schuur in, en heb de paarden losgemaakt, want die stonden vast aan de krib en ook de koeien. Ik dacht toen: Meer kunnen we niet doen."
"En toen hebben we ze naar buiten gejaagd. En we zijn daarna nog eens naar binnen gegaan. Want op zaterdag hadden ze nog een klein biggetje gebracht. En dat zat zo naar me te kijken. Hij zwom al in zoveel water."
"Ik sprong in het water en pakte hem. Ik gooide hem aan de andere kant over het dakje heen in het water, daar pakte ik hem op en toen liet ik hem als een poes tegen een laddertje lopen. En die rende hoor." Uit: Het water en de herinnering. De Zeeuwse watersnoodramp.
Bespreek in groepjes van drie of vier de volgende vragen:
- Wat denk je dat losgemaakte koeien en paarden doen als hun stal volloopt met water?
- Hoe belangrijk is het vee voor een boer?
- Kun je je voorstellen dat een boer zijn leven waagt om een biggetje te redden?
- Stel dat je moet vluchten voor een overstroming en je hebt huisdieren. Wat doe je dan met je hond? En met je paard, je poezen of konijnen?
- Hoe zou je het vinden als je je dieren achter moet laten?
- Wat zou je doen om ze zo goed en veilig mogelijk achter te laten?
Achtergrondinformatie
Op 31 januari 1953 raast een storm met windkracht 11 de Noordzee over. De storm houdt bijna een etmaal lang aan en het is ook nog eens springtij. Dit zorgt samen voor extreem hoog water. Metershoge golven bereiken de kust en beuken met volle kracht op de dijken.
De dijken zijn lange tijd slecht onderhouden. Maar het komt in bijna niemand op dat ze het misschien niet zullen houden. Volwassenen en kinderen gaan dan ook gewoon naar bed.
Dan stijgt het water nog verder en breken binnen enkele uren veel dijken in Zuid-Holland, Zeeland en Brabant door. De kerkklokken luiden om de mensen nog te waarschuwen, maar dit komt veel te laat. Veel mensen, en dieren, worden totaal verrast door het water.
Sommige huizen overstromen zó snel dat de trap oprennen zelfs niet meer lukt. Op andere plekken zitten hele gezinnen op de zolder of het dak van hun huis, met niets dan water en wrakhout om hen heen. Veel boerderijen en huizen storten in. Het wordt een ramp die aan 1836 mannen, vrouwen en kinderen het leven zal kosten. Veel vee verdrinkt in de stallen.
Mensen proberen elkaar te helpen en sommigen blijken ineens echte helden te zijn. Ze zwemmen met een touw om hun middel door het ijskoude water om anderen te redden, repareren dijken met gevaar voor eigen leven of gaan met een klein bootje de woeste zee op om overlevenden te zoeken.
Op de afbeelding zie je een politieman, een militair, een burgerman en een paar schapen in een bootje. De foto is gemaakt in de Alblasserwaard op 3 februari. De storm is dan eindelijk gaan liggen en het water is kalm.