Wat doe jij om jouw klas mediawijs te maken? Van 5 t/m 12 november is de Week van de Mediawijsheid, een goed moment om even stil te staan bij deze vraag. Om je op weg te helpen geven we hieronder een aantal suggesties om aan de slag te gaan met mediawijsheid in de klas.

WEEK VAN DE MEDIAWIJSHEID

Het afgelopen jaar zijn we massaal online gegaan. We ervaren veel plezier en gemak van ons gebruik
van online media. We werken en leren op afstand en houden contact met familie en vrienden. Maar
de online wereld staat ook onder druk, bijvoorbeeld door haat, nepnieuws en cybercriminaliteit. Hoe
ervaar jij sociale media? Voel jij je er verbonden en veilig? En hoe denk jij dat we het online samen
sociaal kunnen houden?
De Week van de Mediawijsheid (5 t/m 12 november 2021) heeft dit jaar als thema: Samen Sociaal
Online.

TIP: Bezoek de Beeldkraken Expo in de Bibliotheek Rotterdam

MEDIAMASTERS

Geef je les aan groep 7 of 8? Doe mee met MediaMasters, een spel waarbij leerlingen spelenderwijs kennis maken met de kansen en gevaren van (digitale) media. Duizenden klassen strijden van 4 t/m 12 november om de ‘meest mediawijze klas van Nederland’ te worden. Beeldkraken heeft ook dit jaar weer bijgedragen aan MediaMasters.

LESMATERIAAL MEDIAWIJSHEID

Wanneer je met het lesmateriaal van Beeldkraken aan de slag gaat, leer je leerlingen om kritisch te kijken naar beeld. Aan de hand van de 15 vragen bij het onderdeel ‘Intro’ worden leerlingen uitgedaagd om op een andere manier naar beeld te gaan kijken. In iedere lesmodule zit dus wel het kritisch kijken (als onderdeel van kritisch denken) verwerkt. Maar daarnaast heeft Beeldkraken ook verschillende lesmodules waarin een mediawijs thema centraal staat. Lees hieronder welke lesmodules dat zijn en kies de afbeelding waarmee jij aan de slag wilt gaan tijdens de Week van de Mediawijsheid.

Popcorn en cola

Vrijwel elke ramp trekt ramptoeristen aan. Soms blijft het alleen bij kijken, maar steeds vaker worden er ook filmpjes gemaakt en gedeeld. Zo namen mensen opnames van de overstromingen in Limburg en worden er geregeld filmpjes gedeeld van een ernstig ongeval. Wat deel je wel en niet online?
Deze lesmodule past perfect bij het thema van de Week van de Mediawijsheid: ‘Samen sociaal online’. Open de lesmodule ‘Popcorn en cola’. Of laat leerlingen de quiz spelen.

In je eigen bubbel

Er wordt door sociale media en zoekmachines heel veel informatie verzameld over jouw (online) gedrag. Met al die informatie is het makkelijk om datgene aan jou te laten zien wat bij jou past, waardoor je online eigenlijk meer van hetzelfde te zien krijgt. Je kunt dan in een zogenaamde ‘filterbubbel’ terechtkomen, waarin je weinig of geen verhalen te zien krijgt van mensen die heel anders zijn en denken dan jij.
Ga naar de lesmodule ‘In je eigen bubbel’ over de filterbubbel en sociale media.

Gemeen spel

Door de anonimiteit en de afstand die internet biedt, is cyberpesten soms harder dan echt pesten. De pesters zien de lichamelijke en emotionele reactie van het slachtoffer niet. Daardoor kunnen de pesters zich nog minder inleven in de gevoelens van het slachtoffer en durven zij meer. SIRE kwam in 2006 met een campagne tegen digitaal pesten, waarbij ze ouders opriepen mee te kijken op chatsites.
Start de module ‘Gemeen spel’ over digitaal pesten.

Geheim plan

Zit er gif in vliegtuigstrepen? En was de maanlanding in 1969 één groot toneelstuk? Als je één van deze beweringen ooit wel eens hebt gehoord, dan ben je in contact gekomen met een zogenaamde samenzweringstheorie of complottheorie. Complottheorieën kun je overal tegenkomen: in je vriendengroep, op You Tube of op je tijdlijn van je favoriete sociale medium. En klik je eenmaal op een bericht over een complottheorie, dan krijg je automatisch veel meer van zulke berichten voorgeschoteld.
De lesmodule ‘Geheim plan’ gaat over complottheorieën en sociale media.

Het sneeuwbaleffect

Of het nu om feesten, ludieke bijeenkomsten, rellen of demonstraties gaat, nooit in de geschiedenis was het zo gemakkelijk om snel een grote groep mensen bij elkaar te krijgen als nu. Dit komt door de ongelofelijke groei van sociale media. In de winter van 2013 werd een oproep via Facebook gedaan om sneeuwballen te gaan gooien in het Bredase Valkenbergpark. Het evenement, met de dubbelzinnige naam ‘Project Snowball’, trok tussen de 600 en 700 mensen voor een winters gevecht in het park.
Bespreek de kracht van sociale media met de module ‘Het sneeuwbaleffect’.

Beter in je broekzak

Tegenwoordig hebben we steeds meer elektronische apparaten om ons heen, zo ook in het verkeer. Sommige functies van die apparaten zorgen ervoor dat je veiliger bent in het verkeer, bijvoorbeeld een navigatiehulp. Maar er zijn ook veel functies op smartphones die je juist afleiden van wat er in het verkeer gebeurt. En dat kan voor gevaarlijke situaties zorgen.
Ga naar de module ‘Beter in je broekzak’ over smartphonegebruik in het verkeer.

Altijd online

Vraag eens aan jouw leerlingen wat ze als eerste doen als ze ’s ochtends hun ogen opendoen. Grote kans dat ze, net als miljoenen andere jongeren, als eerste de berichten op hun telefoon checken. De smartphone is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Scrollen, swipen, liken en appen: allemaal leuk – of niet altijd?
Bespreek dit aan de hand van de module ‘Altijd online’ en laat leerlingen de bijbehorende quiz spelen.

Oog om oog

Dit soort mediagenieke momenten trekken veel aandacht en laten zien dat sport en massamedia sterk met elkaar verbonden zijn. Zo zorgt de enorme aantrekkingskracht van sportwedstrijden op het publiek ervoor dat televisieomroepen jaarlijks miljoenen kunnen verdienen met advertentie-opbrengsten bij belangrijke sportwedstrijden.
De lesmodule ‘Oog om oog’ gaat over sport en massamedia.

Big brother

Je ziet het steeds vaker; politieagenten die naast hun portofoon een bodycam op hun jas dragen. Dit is een op het uniform vastgeklikte camera, waarmee beeld en geluid kan worden opgenomen en opgeslagen. Het gebruik van de bodycam heeft echter voor- en nadelen.
De lesmodule ‘Big brother’ gaat over de thema’s veiligheid en privacy.

De online strijd

Sinds de opkomst van sociale media, wordt er steeds meer digitaal campagne gevoerd. Politieke partijen plaatsen berichten en filmpjes op social media om hun boodschap aan de burger over te brengen. Facebook en Twitter zijn kanalen die veel gebruikt worden om een politiek standpunt neer te zetten, of een standpunt van een andere partij te weerleggen. Op Instagram zijn er vooral mooie foto’s over de politici en hun ideeën te zien.
Ga naar de lesmodule ‘De online strijd’ over de verkiezingen en sociale media.